«موی تای» یکی از کارآمدترین هنرهای رزمی و روش دفاعی از خود است که در آن ترکیبی از فنون مشت، آرنج، بازو و پا به شکل تخصصی برای حمله و دفاع استفاده می شود. موی تای یا به بیانی دیگر «بوکس تایلندی» که در زبان انگلیسی تای بوکسینگ نامیده می شود، هنری رزمی و ملی کشور تایلند است و به عنوان بخش ضروری فرهنگ مردم تایلند از دوران کهن بر جای مانده است و قدمت آن با تاریخچه مردم «تای» آمیخته شده است.

 
قرن ها پیش، قبیله ای به نام «تای» از سلطنت پادشاهی تای مونگ یا تای موآنگ قبل از دوره بودا در سرزمین حاصل خیزی که در دو سمت رود «هوآنگ هو» و رود «یانگ تسه» در «سچوان» ، «هوپه» در جنوب چین قرار داشت مسکنی گزیدند که همواره برای زنده ماندن و حفظ خانواده، طایفه و... درحال جنگ بودند. در آن زمان مردم تای مورد هجوم قرار گرفتند و به سمت جنوب مهاجرت کردند که در آنجا نیز مورد حمله غیر بومیان و وحشیان قرار گرفتند و اموال خود را از دست دادند.
امید به زنده ماندن در چنین شرایطی و احساس نیاز به حفاظت از خود، قبیله را به سمتی تشویق کرد تا همراه اسلحه های موجود در آن زمان از قسمت های مختلف بدن نیز به عنوان ابزار تدافعی و تهاجمی در نبردهای تن به تن استفاده نمایند.

هنر موی تای تصادفاً به وجود نیامد، بلکه بر مبنای امید به زندگی در جنگها و غریزه وجود ملت آزاد، بنیان نهاده شد و بیش از 2000 سال هنر جنگیدن با مشت ها، پاها، زانوها و آرنجها از نسلی به نسل دیگر و توسط بینش اجداد «تای»ها گسترش یافت، و در واقع «موی تای» شرح و تعریفی است از ملتی که چیزی جز «موی تای» نمی توان بر روی آنها نام نهاد.

«موی تای» هنر رزمی و روش دفاع از خود است که در آن از ضربه‌های مشت، آرنج، زانو و پا استفاده می‌شود و قبلاً ضربه‌ی سر را نیز سلاح مجاز می‌دانستند. موی تای امتحان قدرت است و در آن از قسمت‌های مختلف بدن و حتی اسکله‌های بدن به عنوان سلاحی در نبردها استفاده می‌شود و هیچ عضوی از بدن غیر فعال نمی‌ماند. در واقع می‌توان گفت که «موی تای» نبرد با سلاح‌هایی است که همیشه همراه آدمی است و افراد بشر به طور خدادادی از آن بهره‌مند هستند.
«موی تای» یا به عبارتی «تای بوکسینگ» ورزش رزمی و سنتی کشور تایلند است و به طور خاص به مردم کشور تایلند تعلق دارد و قدمت آن با تاریخچه‌ی مردم «تای» آمیخته شده است. ریشه‌ی «موی تای» به زمان‌های بسیار قدیم باز می‌گردد، به زمانی که مبارزات انسان‌ها، بدوی و ابتدایی بود و مجبور بودند برای زنده ‌ماندن و حفظ خانواده و طایفه و... با هم بجنگند و این آغاز داستانی است که چطور انسان‌ها شروع به استفاده از ضربات پا، زانو، مشت و آرنج‌های‌شان در مبارزات نمودند.
موی تای به عنوان بخش ضروری فرهنگ تایلند از دوران کهن بر جای مانده است و افرادی که تای بوکسور بودند یا در این رشته مهارت داشتند، اغلب لقب «مردان شریف» را می‌گرفتند. در دوران قدیم افرادی که می‌خواستند به فرمانروایی و حکومت دست یابند، مجبور بودند که از بین هجده سبک موی تای، چهار سبک آن را بیاموزند. این چهار سبک شامل «کانیکا» (Kanika) هنر حرکات بدن، «آتیاسا» (Atihasa) تاریخچه‌ی اجداد قهرمان، «مایا» (Maya) هنر مشت‌زنی و «مونتا» (Munta) دانستن طلسم افسانه‌ای بود و به همین علت موی تای یکی از مهارت‌های پادشاهان در زمان‌های قدیم بوده است.
این هنر رزمی در دوره قبل از آیودهایا «سبک چای یوت» (Chaiyuthstyle) «روش مبارزه چند وجهی» نامیده می‌شد و از آن زمان که کشور سیام (Siam) نام خود را به تایلند تغییر داد، این ورزش هم «موی تای» (Muaythai) نامیده شد و باید توجه داشت که تلفظ صحیح نام این ورزش در زبان دری، «موی تای» است و اگر به شکل دیگری تلفظ گردد، معنی آن تغییر خواهد یافت.
موی تای در قرن اخیر مورد توجه نقاط مختلف جهان قرار گرفت و در نقاط مختلف جهان به خصوص کشورهای اروپایی مکرراً مسابقه‌های آن برگزار شد. از این رو از دو دهه‌ی اخیر به بعد، اداره‌ی تربیت بدنی کشور تایلند مصمم گرفت ورزش موی تای را به طور جدی و در سطح بین‌المللی گسترش دهد و فعالیت خود را از سال 1985 با تأسیس «انجمن موی تای آماتور تایلند» و با نام اختصاری (AMAT) آغاز کرد. در سال 1999 در جلسه‌ای که با حضور اعضای کمیته المپیک آسیا در کشور کویت برگزار شد، اعضای کمیته‌ی المپیک آسیایی با درخواست کمیته‌ی ملی المپیک تایلند، مبنی بر پیوستن ورزش موی تای آماتور به المپیک آسیایی موافقت نمودند.
پوشش‌های سنتی «موی تای»:
در گذشته مردم تایلند هنگام نبرد با کشورهای دیگر جهت تقویت روحیه نیروهای خود دعاهای خاصی می‌خواندند و به جز شلوار و پیراهن سنتی از پارچه‌ و کمربندهای مخصوص به عنوان محافظ در مقابل نیروهای هیپنوتیزم‏کننده استفاده می‌کردند، که به اختصار از آنها نام می‌بریم:
1ـ مونگون (سربند):
مردم تایلند بر این اعتقاد بودند که قدرت‌های جادویی و هیپنوتیزم‏کننده به بالاترین قسمت بدن انسان یعنی سر، تأثیر فراوان می‌گذارد، لذا مردها نوار پارچه‌ای را که علائم و نشانه‌های دعا بر آن نقش بسته بود، به دور سر خود می‌بستند. از این رو طرفداران سرسخت موی تای استفاده از «مونگون» (سربند) را مرسوم نمودند.
2ـ پراچیات (بازوبند):
استفاده از پراچیات یا بازوبند از دیگر اعتقادات مردم تایلند بوده است. شواهد تاریخی و باستانی نشان می‌دهند که در گذشته‌های دور اغلب مبارزان تایلندی هنگامی که می‌خواستند به میدان جنگ وارد شوند، نوار باریکی را به دور بازوی‏شان می‌بستند و معتقد بودند این پوشش به آنها نیرو داده و آنها را از خطر محفوظ می‌دارد.
موسیقی سنتی «موی تای»:
از گذشته‌های دور تاکنون، اردوهای کشورهای مختلف، برای نیروهای نظامی خود نوعی موزیک را در نظر می‌گرفتند که در هنگام جنگ از آن برای تقویت روحیه نیروهای خود استفاده می‌کردند. از آن جایی که هنر موی تای در گذشته جزء تمرینات نیروهای نظامی و سربازان سرزمین تایلند بوده است، در حال حاضر در این کشور مبارزه و مسابقات «تای بوکسینگ» با صدای طبل و نوعی موسیقی همراهی می‌شود، که بدین وسیله مبارزین را تحریک می‌نماید تا با تبادل ضربات سنگین از تحرک باز نمانند و یکدیگر را به مبارزه بطلبند. مردم تایلند، موسیقی سنتی «سارما» (Sarma) در رینگ تای بوکسینگ، را سمبلی از احترام و تکریم و آن را برای ایجاد حس قدردانی و تشکر از افرادی می‌دانند که تای بوکسور را به این مقام رسانده‌اند.

حکات سنتی وای کرو (waikru) که به معنی «ادای احترام به استاد» است به منظور حس حق‏شناسی در ذهن و قلب هر تای بوکسور جای دارد و برای احترام به پدر، مادر و استاد انجام می‌گیرد.
از این رو در حال حاضر در سرزمین تایلند تای بوکسورها، حرکات سنتی وای کرو (waikru) را برای قدرشناسی از والدین خود که در زندگی زحمات بسیار زیاد برای آنان متحمل شده‌اند و همچنین به منظور قدرشناسی از مربی و استاد خود که این فنون را به ایشان آموخته است، انجام می‌دهند.

نقاط حساس و آسیب پذیر و انسان

برآمدگی بینی:این اصطلاح به منطقه میان ابرو و نقطه امتداد یافته تا سطح چشم اطلاق می شود و این نقطه فوق العاده اهمیت دارد. چرا که اگر ضربه ای محکم به آن اصابت کند ، می تواند از حرکت رو به جلوی شخص جلوگیری نماید.


بالای گوش:ضربه به این قسمت باعث آسیب پذیری میشودو شخص را از حالت تعادل خارج می نماید.

فک:ضربه به این قسمت باعث آسیب پذیری میشود و اگر شخص در حال دفاع نباشد امکان صدمه دیدن زیاد میباشد.


قسمت زیر بینی: این قسمت در مشت زدن قسمت مهمی است و اگر به آن ضربه برخورد کند باعث جاری شدن اشک و اگر ضربه محکم وارد شود دچار پارگی مویرگ ها و خونریزی میشود.

چانه: اصابت ضربه به این نقطه آسیب جدی را در پی خواهد داشت. آن چنان که بر اثر ضربه شدید ، کل بدن حریف به زمین می افتد.


کشاله ران:
حتی یک ضربه سبک به این قسمتنیز به طور خطرناکی موجب ناتوانی شخص خواهد شد.لذا هنرجو باید آمادگی حفاظت از این قسمت را در خود ایجاد کند.


سیب آدم: برخورد ضربه به این نقطه ، شخص را از پا در می آورد. بدن، مکانیسم انعطاف پذیری را برای حفاظت از این نقطه به وجود می آورد ، بدین صورت که چانه به طور خودکار پایین می آید و آن را می پوشاند. بنابر این ضربه ای که به این نقطه پرتاب میگردد به احتمال زیاد به چانه برخورد خواهد کرد.


استخوان ترقوه: این استخوان شکننده بوده و به آسانی شکسته میشود و هنرجو باید همواره دقت در مراقبت و حفاظت از آن را به ذهن بسپارد. اگر استخوان تر قوه شکسته شود ، شانه خم میشود.

زیر بغل:عدم حفاظت از بغل ها می تواند منجر به شکست فرد در مسابقه شود. ضربه قوی در مسابقه شود. ضربه قوی به سمت بالا و زیر بغل باعث پارگی زردپی های شانه شده ، به طرز فجیعی موجب از جا در رفتن استخوان می شوذ.

شبکه های اعصاب خورشیدی: این نقطه قسمتی از بدن می باشد که پس از دریافت ضربات متوالی امکان شکسته شدن وجود دارد، و در صورت شکستن دنده ها شکسته و به سمت قلب رفته و نتیجه آن مرگ می باشد.


دنده های آزاد(قابل جا به جایی):دنده های آزادبهدنده های پایینی گفته می شود که بسیار ضریف و شکننده می باشد. اگر این نقطه به وسیله ضربه آسیب ببیند درد تاقت فرسایی برای فرد خواهد داشت.

پشت پا:اگر زرد پی ها به سختی آسیب ببیند کف و قوزک پا هم ضربه خواهد دید، پس این نقطه اهمیت فراوانی دارد.

پایه مخچه:یکی از آسیب پذیر ترین نقاط بدن پایه مخچه می باشد، که اصابت ضربه به آن غش آنی را به دنبال خواهد داشت و در صورت بر خورد ضربات مکرر به این قسمت فرد به اختلالات عصبی و تضعیف بینایی دچار می شود.


کلیه ها: ضربه به کلیه ها بسیار درد ناک می باشد و می تواند سلامت و حیات فرد را به خطر می اندازد.
استخوان دنبالچهوارد آمدن ضربه به این قسمت در ستون پشتی مانع فعالیت شخص خواهد شد.


پاشنه آشیل: این قسمت حتی اگر هم آسیب نبیند ضربه محکم به آن ، بسیار دردناک خواهد بود.

شکم(بطن):این قسمت ، منطقه فوق العاده حساس و آسیب پذیری است ، که اصابت ضربه به آن خطر جدی را به همراه خواهد داشت.

موی تای (به تایلندی: มวยไทย) به معنای مشت‌زنی تایلندی است و به همین جهت تای بوکس نیز خوانده می‌شود. این رشتهٔ ورزشی دارای قدمتی بیش از ۲۰۰۰ سال در کشورهای تایلند، برمه، کامبوج و مالزی می‌باشد. موای تای ورزش ملی تایلند و یکی از مهم‌ترین سمبل‌های فرهنگی این کشور است. روز ۱۷ مارس در این کشور روز موای تای نامیده شده‌است.

موای تای یکی از سبک‌های آزاد ورزش‌های رزمی است، مبارزات آن به صورت برخورد کامل و در رینگ برگزار می‌شود.

تکنیک‌های مشت در موای تای شباهت زیادی به بوکس غربی دارند و وجود فنون گلاویزی این رشته را به کیک بوکسینگ و ساواته نزدیک ساخته‌است. به دلیل این شباهت‌ها بسیاری از ورزشکاران موای تای در مسابقات کیک بوکسینگ، کی ۱، و سانشو نیز شرکت می‌کنند.

پیشینهٔ موای تای در ایران

درسال ۱۳۶۸ موای تای توسط محمد توحیدی به ایران آورده شد. او دورهٔ آموزش ورزش رادر کشور هلند به پایان رسانده و به ایران مراجعت نمودند و در سال ۱۳۷۳ به صورت رسمی از طرف فدراسیون ورزشهای رزمی به رسمیت شناخته می‌شود و حالا هم تیم ملی موای تای به مسابقات گوناگون اعزام می‌شود.

سرود رسمی موی تای

درسال ۲۰۱۱ در جریان مسابقات جهانی موی تای که به میزبانی ازبکستان در شهر تاشکند برگزار شد، فدراسیون موی تای این کشور آهنگ we are muaythai را پخش کرد که شعر آن به شدت مورد توجه مسئولان فدراسیون بین‌المللی IFMA قرار گرفت، تا جایی که درخواست کردند این آهنگ به عنوان سرود رسمی موی تای معرفی شود. این موضوع در سال ۲۰۱۲ طی مراسمی در بانکوک اعلام شد.